Ngoài “thông, trúc, cúc, mai”, hoa lan cũng nổi bật và được coi là loài hoa của quý ông. Hoa lan thanh lịch, sang trọng và quý phái, có vô số màu sắc và hình dạng hấp dẫn. Tuy nhiên, việc trồng hay “chơi” với lan đòi hỏi rất nhiều thời gian và công sức. Nếu bạn chưa biết cách chăm sóc hoa lan đúng chuẩn kỹ thuật thì đừng bỏ qua tất cả những thông tin dưới đây từ NONAZ. Một số loại lan dễ trồng hơn mọi người nghĩ như Phalaenopsis, Phalaenopsis,…
-> Xem thêm: Cách chăm sóc hoa hồng đúng cách, nhất định phải biết chơi hoa hồng
Những điều thú vị về hoa lan
Orchid hay Orchidaceae, tên khoa học là “Orchidaceae”, thuộc bộ Măng tây, một lớp thực vật một lá mầm. Đây cũng là một trong những họ thực vật lớn nhất và được tìm thấy ở nhiều nơi trên thế giới. Theo thống kê từ Vườn thực vật Hoàng gia Kew, có tới 880 chi và gần 22.000 loài thực vật, nhưng con số chính xác thậm chí có thể lên tới 25.000 loài. Khoảng 800 loài lan mới được bổ sung mỗi năm.
Hoa lan có nhiều màu sắc khác nhau. Những bông hoa nhỏ nhất đôi khi chỉ bằng hạt gạo, trong khi những bông hoa lớn nhất có đường kính khoảng 1m. Hầu hết hoa lan không có mùi thơm đặc biệt. Chỉ một số ít có mùi thơm giống như vani, có nguồn gốc từ Mexico.
Có khoảng 137-140 chi lan và hơn 800 loài lan rừng ở Việt Nam. Ngoài hoa lan rừng, hoa lan còn được trồng rộng rãi ở vùng Tây Nguyên, Đà Lạt, Yên Bái…
Ở Đà Lạt, hoa lan bắt đầu được trồng từ những năm 1960, bao gồm: thủy tiên trắng, thủy tiên vàng, nhãn vàng, vani Ý, tóc tiên, cam báo, thủy tiên vàng, hạc đỉnh… Do khí hậu ôn hòa nên thảm thực vật cũng rất phát triển, trong đó có hoa lan. Bạn sẽ bắt gặp rất nhiều loại lan quý như: hoa sữa ong chúa, mộc lan, đàn hương, trầm hương…
Những điều cơ bản về cách chăm sóc hoa lan của bạn
Sử dụng chậu trồng cây phù hợp
Trước hết, việc sử dụng lan trồng trong chậu là điều đặc biệt quan trọng và cần thiết. Chậu cần có lỗ thoát nước để nước thừa có thể thoát ra ngoài dễ dàng và giúp lan không bị thối rễ. Nếu bạn mua cây lan trồng trong chậu không có lỗ thoát nước, bạn sẽ cần phải thay chậu mới.
giá thể trồng lan
Để trồng lan tốt nhất, bạn nên chọn giá thể làm bằng vỏ cây hoặc rêu. Chất nền làm từ vỏ cây có ưu điểm là thoát nước và chống úng tốt nhưng hạn chế là tốc độ phân hủy nhanh. Giá thể làm bằng rêu có khả năng giữ nước tốt hơn nhưng bạn cần chú ý đến lượng nước khi tưới nước và thay chậu thường xuyên.
Hiện nay, thùng trồng lan phổ biến được làm bằng gỗ lũa và chậu đất nung. Đế trong nồi có thể là than củi, vỏ lạc, xơ dừa,… Thực hiện theo các bước sau để chuẩn bị nguyên liệu:
- Than củi được cắt thành từng miếng có kích thước 1x2x3cm phải ngâm, rửa sạch và phơi khô.
- Ngâm xơ dừa khoảng một tuần cho bớt tannin và vị mặn, sau đó xé thành từng miếng nhỏ.
- Cắt gáo dừa thành từng miếng nhỏ như than rồi ngâm trong nước vôi 5% có thể diệt được nấm.
Những nơi tốt nhất để trồng hoa lan
Đặc điểm sinh học của hoa lan là chúng cần ánh sáng mạnh nhưng gián tiếp để phát triển tốt nhất. Bạn nên đặt chậu lan gần cửa sổ hướng Nam hoặc hướng Đông để đảm bảo cây luôn nhận đủ ánh sáng và cường độ phù hợp. Nếu ngôi nhà của bạn chỉ có cửa sổ hướng về phía Tây, hãy che chúng bằng rèm để bảo vệ hoa lan của bạn khỏi bị cháy nắng. Cửa sổ hướng về phía Bắc đôi khi không cung cấp đủ ánh sáng cho hoa lan.
nhiệt độ sinh trưởng của hoa lan
Nhiệt độ cũng là yếu tố đặc biệt quan trọng khi trồng lan. Hoa lan thường phát triển ở nhiệt độ trung bình nhưng sẽ chết nếu quá lạnh. Mặc dù nhiệt độ thích hợp khác nhau tùy theo giống lan, nhưng nên duy trì ở mức khoảng 16 độ C càng nhiều càng tốt, nhiệt độ ban ngày nên cao hơn nhiệt độ ban đêm khoảng 5-8 độ C.
Hoa lan mọc trong không khí
Vì lan sống trong đất nên cần tạo điều kiện tốt nhất giúp không khí lưu thông nên rễ sẽ chắc khỏe. Khi thời tiết đẹp, bạn có thể mở cửa sổ để gió lùa vào. Hoặc bạn có thể bật quạt trần ở tốc độ thấp để quạt không quay thẳng về phía cây giúp lưu thông không khí. Nếu không gian cho phép, hãy trồng cây lan của bạn ở nơi cao, thoáng mát như sân, hiên hoặc lan can.
Cách chăm sóc hoa lan bằng nước và độ ẩm
Như đã đề cập ở trên, lan có nguồn gốc sâu trong rừng, nơi có nhiệt độ mát hơn và độ ẩm cao hơn nên việc tưới nước cần đặc biệt chú ý. Nếu tưới quá nhiều thì rễ cây sẽ bị thối, nhưng nếu tưới quá ít thì cây sẽ bị héo.
* Nhu cầu nước cho sự phát triển của lan
– Nước hoa lan không bị nhiễm muối, phèn hay các tạp chất khác.
– Độ pH tối ưu cho lan là khoảng 5 – 6.
– Bạn nên tưới hoa vào lúc sáng sớm hoặc chiều muộn. Không tưới nước khi trời nắng gắt vào buổi trưa.
– Cần tưới nước ngay cho cây sau khi có lượng mưa bất thường, đặc biệt là trận mưa đầu mùa để rửa sạch bụi bẩn bám trên lá.
– Cứ sau vài ngày, nhẹ nhàng đưa 1-2 ngón tay vào môi trường trồng trọt. Sau đó đưa tay ra và xoa các ngón tay vào nhau. Nếu bạn không thấy hơi ẩm giữa các ngón tay thì cần tưới nhẹ nước. Sau vài phút, đổ nước vào đĩa hoặc khay nhỏ giọt dưới chậu cây.
– Tưới nước cho lan vài lần một tuần tùy thuộc vào độ ẩm, khí hậu và môi trường trồng lan.
– Bạn có thể trồng lan trong chậu trong suốt. Nhờ đó, chúng ta có thể xác định chính xác hơn thời điểm tưới nước thích hợp.
* Yêu cầu về độ ẩm cho sự phát triển của lan
– Nếu độ ẩm dưới 40% cần phun sương hàng ngày.
– Bạn nên mua thiết bị đo độ ẩm ở địa chỉ uy tín để kiểm tra độ ẩm cho cây lan của mình. Nếu độ ẩm dưới 40%, phun sương nhẹ cho cây và giá thể mỗi ngày một lần bằng bình xịt.
– Nếu độ ẩm trong nhà trên 60%, hãy sử dụng máy hút ẩm trong phòng đặt chậu lan để ngăn chặn vi khuẩn, nấm mốc.
Cách chăm sóc hoa lan bằng ánh sáng
Ngoài nước và độ ẩm thì ánh sáng cũng là yếu tố tương đối nhạy cảm, ảnh hưởng rất lớn đến quá trình sinh trưởng của lan. Nếu thiếu ánh sáng cây sẽ cao nhưng yếu, nhỏ nhưng không mập, lá có màu xanh đậm và dễ bị sâu bệnh tấn công. Nếu có quá nhiều ánh nắng, lá cây sẽ chuyển sang màu vàng và có nhiều nếp nhăn, hoa sẽ nở sớm và còi cọc.
Vì vậy, ánh sáng có thể được điều chỉnh phù hợp tùy theo độ tuổi của từng loài lan. Ví dụ như một số loại lan thường dùng dưới đây: Phalaenopsis có thể chịu được khoảng 30% ánh sáng mặt trời, Cattleya có thể chịu được khoảng 50% ánh sáng mặt trời và lan Vanda có lá hẹp có thể chịu được khoảng 70% ánh sáng mặt trời.
Ngoài ra, ánh nắng còn phụ thuộc vào giai đoạn sinh trưởng của cây. Khi lan nhỏ từ 0 đến 10 tháng tuổi chỉ cần khoảng 50% ánh sáng. Khi một cây lan phát triển từ 12 tháng đến 18 tháng tuổi có thể chịu được tới 70% ánh sáng. Giai đoạn nở hoa là lúc hoa cần nhiều ánh sáng hơn.
Cách trồng lan bằng phân bón
Phân bón cũng là yếu tố mà người yêu lan cần quan tâm nếu muốn cây lan của mình phát triển tốt. Đặc biệt là những loài lan khó tính, ưa dinh dưỡng cao. Hoa lan được cung cấp đầy đủ dinh dưỡng thì có màu xanh, lá và giả hành to mập, nở hoa đều và đẹp.
Khi bón phân cho lan, bạn cần cung cấp khoảng 13 chất dinh dưỡng khoáng thuộc nhóm đa lượng và vi lượng. Thường là nitơ (N), phốt pho (P) và kali (K). Các chất dinh dưỡng thứ yếu bao gồm lưu huỳnh (S), magie (Mg) và canxi (Ca). Các vi chất dinh dưỡng bao gồm sắt (Fe), kẽm (Zn), đồng (Cu), mangan (Mn), boron (B), molypden (Mo) và clo (Cl).
Khi cây lan thiếu sinh trưởng hoặc mất cân bằng dinh dưỡng thì cây lan sẽ không phát triển tốt. Nhưng hãy cẩn thận không bón quá nhiều phân bón hoặc nồng độ quá cao. Sử dụng phân bón lỏng, trộn với nồng độ một nửa, để bón cho cây mỗi tháng một lần. Không tưới nước trong vài ngày sau khi bón phân vì việc tưới nước có thể khiến chất dinh dưỡng bị trôi ra ngoài.
Nguyên tắc chung khi bón phân cho hoa lan:
– Trong thời kỳ thân và lá sinh trưởng mạnh cần bón phân có hàm lượng đạm cao, lân và kali thấp.
– Phân bón có hàm lượng lân, kali cao và hàm lượng nitơ thấp cần bón trước khi ra hoa.
– Trong thời kỳ cây lan ra hoa cần bón nhiều kali, ít lân, đạm.
Kết luận: Hầu hết các loài lan đều dễ chăm sóc, nhưng một số loài rất khó tính và bướng bỉnh. Để giúp cây phát triển tốt nhất, bạn cần chú ý đến các yếu tố sau: nước, độ ẩm, ánh sáng, phân bón…
Cách chăm sóc lan bằng cách cắt tỉa và xử lý sâu bệnh
cắt tỉa
Điều bạn cần lưu ý là, ngoại trừ lan hồ điệp, hoa lan sẽ không nở nhiều lần trên cùng một cành.
– Nếu trồng Phalaenopsis thì cắt bỏ cuống hoa phía trên 2 đốt dưới cùng của cành khi hoa tàn.
– Đối với lan có củ thì cắt bỏ những cành phía trên củ.
– Đối với các loại lan khác, cắt cành càng gần giá thể trong chậu càng tốt.
Điều trị sâu bệnh cho hoa lan
Hoa lan cũng dễ bị sâu bệnh nếu trồng ở những nơi có điều kiện môi trường không thuận lợi. Khi sâu bệnh xuất hiện, tùy theo loại sâu bệnh mà có biện pháp xử lý thích hợp.
– Dùng tay và nước xà phòng
- Bước 1: Dùng tay bắt hết côn trùng nhìn thấy được ở mặt trên, mặt dưới lá và cuống hoa.
- Bước 2: Tiếp theo, sau khi dùng tay bắt côn trùng, bạn trộn một ít nước rửa chén với nước cho vào cốc hoặc bát.
- Bước 3: Nhúng khăn mềm vào dung dịch rồi lau nhẹ nhàng từng lá và cuống hoa. Sau đó, xà phòng sẽ loại bỏ nhựa dính và bồ hóng đồng thời tiêu diệt mọi con bọ còn sót lại.
– Phun thuốc trừ sâu trên cây lan
Nếu sau khi bẫy sâu bệnh và làm sạch lá mà cây vẫn có dấu hiệu nhiễm bệnh thì hãy đến trung tâm làm vườn để tìm loại thuốc trừ sâu an toàn cho cây lan. Hãy nhớ sử dụng theo hướng dẫn trên bao bì.
– Cắt bỏ phần bị bệnh
Khi bạn nhận thấy cây lan của mình bị đổi màu, có các đốm màu kem, nâu, vàng,… thì có thể cây lan đã bị bệnh. Đầu tiên, loại bỏ phần bị nhiễm bệnh càng nhanh càng tốt. Sử dụng kéo cắt tỉa để cắt tỉa cảnh quan và hoa, đồng thời nhớ khử trùng dụng cụ làm vườn trước và sau khi cắt tỉa. Trong một số trường hợp, cây bị hư hại nghiêm trọng đến mức phải nhổ bỏ hoàn toàn cây để tránh lây lan sang các cây khác.
– Cây bị nhiễm vi khuẩn hoặc nấm
Các bệnh nhiễm khuẩn thường gặp ở hoa lan bao gồm bệnh thối nâu, bệnh thối đen và đốm nâu. Chúng gây bệnh bạc lá và thối rễ. Bạn cần phải loại bỏ các mô bị nhiễm bệnh. Sau đó phun thuốc diệt nấm hoặc kháng khuẩn cho cây lan, tùy theo bệnh trên cây.
Phần kết luận
Sở hữu một vài chậu lan hay một vườn lan xinh xắn có thể làm không khí trong lành và khiến bạn yêu đời hơn. Tuy nhiên, những thông tin trên đặc biệt hữu ích và cần thiết nếu bạn vẫn đang cố gắng tìm ra cách chăm sóc cây lan của mình. Chúc bạn luôn có những bông lan đẹp và rực rỡ nhất.
Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm: sesua.vn là website tổng hợp kiến thức từ nhiều nguồn,Vui lòng gửi email cho chúng tôi nếu có bất cứ vi phạm bản quyền nào! Xin cám ơn!
