Khởi Tố Là Gì? Thẩm Quyền Khởi Tố Và Thủ Tục Khởi Tố Theo Quy Định Của Luật

Truy tố là giai đoạn đầu tiên của tố tụng hình sự. Cơ quan tư pháp hình sự xác định có dấu hiệu tội phạm trong hành vi nguy hiểm cho xã hội. Cơ quan có thẩm quyền ra quyết định khởi tố hoặc không khởi tố vụ án hình sự.

Tóm tắt truy tố

• Giai đoạn đầu của tố tụng hình sự.
• Cơ quan có thẩm quyền tiếp nhận thông tin về tội phạm và điều tra, xác minh dấu hiệu tội phạm.
• Ra quyết định khởi tố hoặc không khởi tố vụ án hình sự.

1. Thẩm quyền truy tố

1.1. Cơ quan công tố

• Theo Điều 131 CrPC:
  • Viện Kiểm sát nhân dân và Cơ quan Cảnh sát điều tra có thẩm quyền khởi tố vụ án hình sự.

1.2. Thẩm quyền theo cấp độ

• Theo Điều 132 CrPC:
  • Cơ quan công tố có thẩm quyền truy tố các vụ án hình sự thuộc thẩm quyền xét xử của mình hoặc thuộc thẩm quyền xét xử của cơ quan cấp dưới trực tiếp.
  • Trường hợp tội phạm kéo dài ở nhiều cấp hành chính hoặc có nhiều người cư trú ở nhiều nơi thì cơ quan có thẩm quyền khởi tố vụ án là cơ quan có thẩm quyền điều tra tại nơi xảy ra tội phạm. hành vi phạm tội lớn.

1.3. Thẩm quyền theo loại vụ việc

• Theo Điều 133 Bộ luật Tố tụng Hình sự:
  • Chỉ có Viện kiểm sát nhân dân tối cao mới có thẩm quyền truy tố những vụ án có tính chất đặc biệt nghiêm trọng.
  • Trong một số trường hợp theo quy định của pháp luật, Cơ quan Công an có thẩm quyền khởi tố các vụ án xâm phạm an ninh quốc gia hoặc tội phạm có tổ chức.

2. Thủ tục tố tụng

2.1. Điều kiện truy tố

• Theo Điều 136 CrPC:
  • Có một tội ác.
  • Người phạm tội có khả năng phải chịu trách nhiệm hình sự.
  • Có căn cứ xác định người đó đã phạm tội.

2.2. Quyết định truy tố

• Theo Điều 137 CrPC:
  • Cơ quan có thẩm quyền ra quyết định truy tố bằng quyết định bằng văn bản có căn cứ.
  • Nội dung quyết định khởi tố:
    • Xác định người bị truy tố.
    • Nội dung tội phạm.
    • Luật áp dụng.

2.3. Thủ tục ra quyết định truy tố

• Theo Điều 138 CrPC:
  • Trao quyết định truy tố cho người bị truy tố.
  • Giải thích quyền và nghĩa vụ của người bị truy tố.

2.4. Lệnh truy tố

• Theo Điều 139 CrPC:
  • Trường hợp tạm giam thì cơ quan công tố ra lệnh truy tố.
  • Nội dung lệnh truy tố:
    • Họ, tên, năm sinh, nơi cư trú, tội phạm của người bị tạm giữ.
    • Luật về tội phạm và hình phạt.
    • Thời gian giam giữ.

3. Hình thức truy tố

3.1. Truy tố bị cáo

• Theo Điều 140 CrPC:
  • Truy tố một người được xác định là đã phạm một tội phạm cụ thể.

3.2. Truy tố dựa trên hành vi phạm tội

• Theo Điều 141 CrPC:
  • Trong những trường hợp chưa có đủ chứng cứ để xác định người phạm tội nhưng căn cứ vào hành vi, mức độ nghiêm trọng thì có đủ căn cứ để tin rằng đã xảy ra tội phạm và có đủ yếu tố để khởi tố vụ án.

3.3. Truy tố khi có khiếu nại

• Tố cáo là đơn kiến ​​nghị của cá nhân, tổ chức gửi đến cơ quan có thẩm quyền, trình bày hành vi phạm tội và yêu cầu truy tố.
• Theo Điều 142 CrPC:
  • Cơ quan có thẩm quyền phải tiếp nhận, xem xét đơn tố cáo và trả lời người tố cáo trong thời hạn 15 ngày, kể từ ngày nhận được.
  • Trường hợp chưa đủ cơ sở truy tố thì cơ quan có thẩm quyền sẽ trả lời về việc thiếu cơ sở truy tố và hướng dẫn người tố cáo thực hiện các thủ tục tố tụng khác.
  • Trường hợp có đủ căn cứ khởi tố thì cơ quan có thẩm quyền ra quyết định khởi tố hoặc từ chối truy tố theo quy định.

4. Diễn biến sau khi bị truy tố

4.1. Điều tra sau truy tố

• Sau khi truy tố, cơ quan công tố tiến hành điều tra để thu thập chứng cứ, làm rõ hành vi phạm tội của bị cáo hoặc hành vi có chứa hành vi phạm tội.

4.2. cáo trạng

• Sau khi kết thúc điều tra, cơ quan công tố hoàn thiện hồ sơ và ra cáo trạng để truy tố người bị truy tố (nghi phạm) tại phiên tòa.

4.3. Bản cáo bạch

• Trường hợp không đủ căn cứ truy tố thì cơ quan công tố ra bản cáo bạch đề nghị Viện kiểm sát ra quyết định đình chỉ vụ án.

5. Không truy tố

5.1. Lý do không truy tố

• Theo Điều 144 CrPC:
  • Hành vi không có dấu hiệu phạm tội.
  • Hành vi có dấu hiệu tội phạm nhưng chưa đủ yếu tố cấu thành tội phạm.
  • Hung thủ đã chết, bỏ trốn và không thể xác định được danh tính.
  • Các lý do khác theo quy định của pháp luật.

5.2. Quyết định không truy tố

• Theo Điều 145 CrPC:
  • Quyết định không khởi tố vụ án là văn bản thông báo lý do, căn cứ pháp luật không khởi tố vụ án hình sự.

6. Các quy định khác liên quan đến truy tố

6.1. Truy tố dấu hiệu tội phạm và truy tố thêm tội phạm

• Theo Điều 146 CrPC:
  • Trường hợp truy tố có dấu hiệu tội phạm và phát hiện đủ yếu tố cấu thành tội phạm cụ thể thì cơ quan công tố khởi tố bổ sung theo từng tội phạm cụ thể.

6.2. Thay đổi quyết định

• Theo Điều 147 CrPC:
  • Cơ quan công tố có quyền thay đổi quyết định đã ban hành:
    • Chuyển từ không truy tố sang truy tố.
    • Chuyển từ truy tố sang không truy tố.

6.3. Quy trình giám sát và đánh giá truy tố

• Theo Điều 148 CrPC:
  • Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân cấp cao có trách nhiệm theo dõi, chỉ đạo, kiểm tra công tác tố tụng của cơ quan có thẩm quyền.
  • Viện kiểm sát nhân dân cấp cao có thẩm quyền hủy quyết định truy tố của Cơ quan Cảnh sát điều tra cùng cấp và cấp dưới.

Kết luận

Khởi tố là một giai đoạn quan trọng trong tố tụng hình sự, tạo cơ sở cho việc điều tra, xác minh hành vi phạm tội và đưa người phạm tội ra xét xử. Việc truy tố phải được tiến hành đúng quy trình, bảo đảm khách quan, công bằng và đúng pháp luật.

Mọi thắc mắc xin vui lòng gửi về sốHotline 09633458xxx hoặc địa chỉ email. [email protected] để được trả lời. Trân trọng!