Cân bằng phương trình hoá học sau: AgNO3 + HCl → AgCl + HNO3

Phản ứng hóa học là quá trình biến đổi chất phản ứng ban đầu thành sản phẩm mới. Để phản ứng xảy ra cần phải có các điều kiện thích hợp như nhiệt độ, chất xúc tác, đủ chất phản ứng… và chất phản ứng, sản phẩm phải tuân theo định luật bảo toàn khối lượng. Theo đó, tổng khối lượng các chất phản ứng phải bằng tổng khối lượng các sản phẩm tạo thành. Điều này có nghĩa là số nguyên tử của mỗi nguyên tố ở vế phải của phương trình hóa học phải bằng số nguyên tử của nguyên tố đó ở vế trái. Quá trình cân bằng phương trình hóa học là quá trình điều chỉnh hệ số chất phản ứng và chất sản phẩm tuân theo định luật bảo toàn khối lượng.

1. Xác định số oxi hóa của nguyên tử

Số oxi hóa là thước đo mức độ oxy hóa của một nguyên tử trong hợp chất. Số oxi hóa được xác định như sau:

• Số oxi hóa của nguyên tử của nguyên tố tự do là 0.
• Số oxi hóa của nguyên tử kim loại trong hợp chất với phi kim luôn dương.
• Số oxi hóa của nguyên tử phi kim trong hợp chất với kim loại luôn âm.

Số oxi hóa của một nguyên tử có thể có nhiều giá trị khác nhau tùy thuộc vào hợp chất. Dưới đây là bảng số oxi hóa của một số nguyên tố phổ biến:

2. Xác định nguyên tử phản ứng và bán phản ứng

Nguyên tử phản ứng là nguyên tử có số oxi hóa thay đổi trong phản ứng hóa học. Bán phản ứng là phương trình hóa học biểu thị sự thay đổi số oxi hóa của một hoặc nhiều nguyên tử phản ứng.

3. Cân bằng nửa phản ứng oxi hóa

Nửa phản ứng oxi hóa là nửa phản ứng trong đó số oxi hóa của một hoặc nhiều nguyên tử tăng lên. Nửa phản ứng oxi hóa được cân bằng theo các bước sau:

• Tổng điện tích của cả hai bên phải bằng nhau.
• Số lượng nguyên tử của mỗi nguyên tố phải bằng nhau ở cả hai bên.
• Nếu môi trường phản ứng có tính axit thì thêm H+ vào phần còn thiếu.
• Nếu môi trường phản ứng là bazơ thì thêm OH- vào phía còn thiếu.
• Cân bằng O bằng cách thêm H2O.
• Cân bằng H bằng cách thêm H+.

4. Cân bằng của nửa phản ứng khử

Nửa phản ứng khử là nửa phản ứng trong đó số oxi hóa của một hoặc nhiều nguyên tử giảm. Nửa phản ứng khử được cân bằng theo các bước sau:

• Tổng điện tích của cả hai bên phải bằng nhau.
• Số lượng nguyên tử của mỗi nguyên tố phải bằng nhau ở cả hai bên.
• Nếu môi trường phản ứng có tính axit thì thêm H+ vào phần còn thiếu.
• Nếu môi trường phản ứng là bazơ thì thêm OH- vào phần còn thiếu.
• Cân bằng O bằng cách thêm H2O.
• Cân bằng H bằng cách thêm H+.

5. Nhân hệ số để cân bằng số electron trao đổi

Số electron trao đổi giữa nửa phản ứng oxy hóa và nửa phản ứng khử phải bằng nhau. Vì vậy cần nhân hệ số thích hợp để cân bằng số electron trao đổi.

6. Thêm hai nửa phản ứng cân bằng

Sau khi cân bằng hai nửa phản ứng, chúng ta cộng hai nửa phản ứng lại với nhau để cân bằng phương trình hóa học. Trong quá trình cộng cần kiểm tra xem tổng số nguyên tử của mỗi nguyên tố ở hai vế có bằng nhau hay không. Nếu không bằng nhau thì ta tiếp tục điều chỉnh hệ số của các chất cho đến khi cân bằng hoàn toàn.

Kết luận

Cân bằng phương trình hóa học là một kỹ năng cơ bản trong hóa học. Việc cân bằng đúng phương trình hóa học giúp chúng ta có được thông tin chính xác về tỉ lệ mol của chất phản ứng và sản phẩm trong phản ứng. Từ đó tính được khối lượng, nồng độ hoặc thể tích của các chất tham gia phản ứng.

Mọi thắc mắc xin vui lòng gửi về sốHotline 09633458xxx hoặc địa chỉ email. [email protected] để được trả lời. Trân trọng!